Ýowşan Annagurban
Asy bolmazlyk üçin
Sen öz söweşiňi saýla,
darkaşyňy saýla ozal,
dogry bolsun tutluşjagyň,
bolmasyn özüňden egsik,
başyňy galdyrma başga,
ownuk-uşak duşmana,
puşmana özünden uly,
ýa hudaýy çagyrýana
azalyp başlanda puly,
sen öz söweşiňi saýla ýalňyşman,
duşmanyňy saýla daşdan,
dil ýarmanka, geplemänkä,
sebäbi gep başga, başgadyr niýet,
adam heläk boldy hem heläk bolar
dilde bir zat bolsa, ýürekde başga,
daşyndan her näçe bolubersin bet,
dogumlyja, edenlije,
tapar ol öz hudaýyndan,
bolsa ýa-da bolmasa,
sen öz söweşiňi saýla,
darkaşyňy saýla dogry,
bolup galmaz ýaly asy!
Uzak ýol
Ejem düýşüme girdi. Tejen, ýagyşdan soň, ýoluň gyrasyndaky jaýlaryň biriniň köçe tarapy tutuşlygyna açyk, içerde kiçi inim, pejiň bäri gapdalynda aýagy palçyga batan aýakgaply keserip ýatan çagalar görünýär, ejem pejiň aňry tarapynda otyr. Men geçip barşyma ejeme salam berýärin. Ol: "Çaýyňy içdiňmi, oglum?" diýip soraýar. Ýoldan ýöräp barşyma säginmän: "Içdim, eje, häzir geljek" diýýärin. Şu ýerde oýanypdyryn. Irden düýşümi Baýramgüle gürrüň berdim. “Kelläm agyrýar, uzak gün çaý içmändirin” diýip, düýn giçlik çaý demlendiň-dä, şony alada edendir, pahyr" diýdi. Irden işe gidip barýarkam, gyzyl çyrada birsellem säginemde, ýene gören düýşüm, ýagyşdan soň şor palçyga çümüp ýatan garyp Tejen, agtyklarynyň arasynda egnini gysyp oturan naçar enem göz öňüme geldi... Düwmä basdym. Maşyn bagşy aýdymy düýn, öýe baramda goýan ýerinden alyp göterdi: ’Girdapdan çykmagym gümana, umman derýa, amman-amman...’ . Çala açyk aýnalary ýapyp, sary çyra ýanan badyna ýolumy dowam etdirdim.
Ömürlik bendi
Adam aýtdy:
"Saý-sebäp bilen iki gün türmä düşüp, üçünji gün boşanda begendim, sebäbi günäsi ýokdy, çagalary bardy. Emma soň görüp otursam, türmeden boşamagyň deregine, ony özi bilen alyp gaýdan eken, pahyr. Gazanan mal-mülkünden haýyr ýok, ne iýip bilýär, ne-de içip. Üstesine, başgalaryň jübüsindäki puluny sanaýar. Gynandym, bendilik diňe türmede bolmaýan eken."
Işjan
Adam aýtdy:
"Biziňkem işjan-ow! Boýdan-başyna hapa çümen, çagalaryny hem hapa çümdürýän adamlary, elimize ellik geýip, hapadan çykarjak bolýarys. Olar bolsa, ellerini uzatmaga derek, penjelerini hapadan dolduryp, biziň ýüzümize-gözümize zyňýarlar."
Il kim üçin beýik
Adam aýtdy:
"Il beýik" diýýärler. Sebäbi ölseň, kimdigiňe bakman, ýuwup-ardyp, tabydyňy egnine göterip, jaýlaýar, seniň bilen deň bolmaýar, günäň bolsa - geçýär, ’gowy adamdy’ diýip, topragyň öňünde saňa kepil bolýar. Bu dogrudanam beýiklik, ýöne iliň ganyny içip, namysyny depeläp gezenler üçin beýiklik, ’ilim-günüm’ diýip başyny goýanlar üçin däl. ’Il-günüm’ diýip türmä düşseň, ýurduňdan gaçgak bolsaň, yzyňda galan garry ene-ataň ýanyna gelip, dostsurap ýa jorasyrap, ’ondan geç, ol sizden geçdi’ diýýän-de, ’ol pylanmyş-pismidanmyş’ diýip, ýürek agyrtjak başga gep tapýan-da, ýürek bulaýan-da bolar. Goý, beýle ’dostlar’ bir ýa iki bolsun, käte bütin ili peseltmäge ýeter."
Ýüregi salyk
’Göreşip bilemok’ diýýän adamdan,
hem zeýrenýän tükeniksiz
aýalyndan, agasyndan,
ýa ulalan çagasyndan,
goňşusyndan üstesine,
başlygyndan işindäki,
hyrsyzlardan düýşündäki,
dostlaryndan, duşmanyndan,
puşmanyndan zeýrenýänden
gaç başarsaň daşyraga,
okla özüň suwly ýaba,
diý-de ’meni ýaşyr, aga!’;
zeýranýän, nalaýan soňsuz,
bir gezek däl, ýa iki däl,
bolan bolup ejiz, pespäl,
öňýetene derdin aýdyp aglaýan,
gözi ýaşsyz ýeke damja,
doganyňam bolsa, dostuňam bolsa,
gaç başarsaň başyň alyp,
sebäbi ol hassadyr,
dermany ýok bu dünýede,
ýokuşdyrar derdini,
ýüzi däl, ýüregi salyk.