Konfusiden erkin terjimeler

Eger bolsaň iň akylly ülkede,
ýalňyş ýurtda ýaşaýansyň, pikir et;
eger üýşüp tüýkürseler arkaňdan,
entek senden yzdadyrlar, şükür et.

Eger çyksaň ar ýoluna gyssanyp,
iki gabyr gazmalysyň öňünden,
gahar atyn münseň, gaçyryp ganyň,
alada et, neler geler soňundan?

Sagat adam islär müň bir närsäni,
hassa islär diňe bir zat içinden;
daglary süýşüren ornundan ozal,
iki-ýeke daşdan başlandyr çendan.

Gadymy zamanlar, gadym adamlar,
gürlemändir artyk, uzak, gylawly;
utanypdyr olar saklap bilmese,
agzyny, dilini, sözün jylawlap...

Bar jogaby bilýän adam jikme-jik,
soran däldir entek ähli soragy;
sen özüňe ýakmajagyn hiç haçan
etme ile, bolmasa-da goragy.

Eger-de geljegi bilesiň gelse,
öwren ozal, neler boldy, geçmişden;
sen öz egsik gylyklaryň ýeňersiň,
diňe şu gün, soň däl, gaçaňda güýçden.

Gowy görýän işiň saýlasaň, etseň,
işlemeli bolmaz ömrüňde bir gün;
ertiriňi, birigünüň pikir et,
düzedilmez günler bolansoň sürgün.

Tüwi berseň bir okara adama,
doýurarsyň ýeke günlük, artyk däl,
tersine, öwretseň, şaly ekinse,
alkyş aýdar baky, bolmasa petpäl.

Ýola çyksaň, haýal-ýagal, gymyldap,
azda-kände menzil alsaň, gynanma,
iň esasy durmasaň bor ýorulyp,
nobatdaky ädimiňe synanman.

Bu bilinýär, aýan her bir ynsana,
mert özünden görer, namart ýoldaşdan,
gowusyny etjek şem ýakar bolman,
näletlemä derek tümlügi daşdan.

Men bu işi başarýaryn diýen-de,
ýa-da diýen başaramok bu işi,
parhy bolmaz bilimli ýa bilimsiz,
ikisi-de mamla bolar hemişe.

Sen özüňiň içiňdäki al-arwah,
şeýtan bilen göreş, başgaň ýüregin,
niýetini, pälin üýtgetjek bolman,
depesinden aýlap salyp küregiň.

Ýaramaz närseden zeýrenseň, belki,
köpeler ol iki esse, üç esse;
eger gülüp bilseň, aglama derek,
ýanyp, köýüp gider, öwrülip tüssä.

Adamy ýüzüne öwýänler soňsuz,
duşmanydyr, dosty däldir, hiç haçan;
emma ýalňyşyny aýdýanlar onuň
goragçysy, ussadydyr aç-açan.

Eger aşa işli bolsaň ýa şeýle
pikir etseň, bu tanyş ýol, geçilen,
özüň saýlap, okamasaň geregiň,
ýesir borsuň nadanlyga, seçilen.

Bagtdyr bu, düşünseler sözüňe,
uly bagt, eger söýseler seni;
ýöne seniň özüň söýseň esasy,
bagtyň, hoşwagtlygyň bolmaz hiç çeni.

Biz kämahal görýäs juda kän zady,
emma esasy zat görülmän galýar;
eger-de ýigrenseň, ýeňilensiň sen,
gara gazap bizi aşaga salýar.

Ynanman gatnaşyp, gowy bolandan,
aldananyň ýagşy dostdan, gardaşdan;
sen özüňi syla ozaly mydam,
soň özgeler sylar ýakyndan, daşdan.